Kapłan Pedagog Wychowawca

{gspeech}
Ksiądz profesor uzyskał w 1951 r. stopień magistra filozofii w zakresie pedagogiki na Wydziale Filozoficzno-Społecznym Uniwersytetu Warszawskiego na podstawie pracy pisanej pod kierunkiem prof. Bogdana Suchodolskiego pt. „Współpraca wychowawcy z samorządem w Domu Młodzieży”, a w roku 1956 stopień magistra filozofii w zakresie psychologii na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim na podstawie pracy pisanej pod kier. prof. Józefa Reutta: „Ipsacja a spowiedź u młodzieży męskiej”. W tym samym roku rozpoczyna zajęcia dydaktyczne w Warszawskim Metropolitarnym Seminarium Duchownym, początkowo z psychologii i katechetyki, a następnie z pedagogiki.
W 1962 roku na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim obronił pracę doktorską pt. „Typologia charakteru wg Heymansa-Le Senn’a. Studium psychologiczne”, pisaną pod kierunkiem ks. prof. Józefa Pastuszki, i uzyskał stopień doktora filozofii chrześcijańskiej w zakresie filozoficzno-psychologicznym.
W latach 1966-1989 wykładał pedagogikę ogólną na Akademii Teologii Katolickiej. Równocześnie do 1998 roku prowadził zajęcia w punkcie konsultacyjnym ATK w Katowicach. Wykładał też w latach 1983-1986 pedagogikę chrześcijańską w Wyższym Seminarium Księży Pallotynów w Ołtarzewie. W roku 1971, 2 października, otrzymuje nominację na adiunkta Katedry Katechetyki ATK.
Uchwałą Rady Wydziału Teologicznego ATK 9 maja 1972 roku został mu nadany stopień doktora habilitowanego za rozprawę pt. „Problem chrześcijańskiej pedagogiki egzystencjalnej”.

Jako twórca chrześcijańskiej pedagogiki egzystencjalnej tak mówi o tej koncepcji pedagogicznej: „Trudno w kilkunastu zdaniach zamknąć to, co zostało wydrukowane w kilkusetstronicowej książce. Ale spróbuję. Otóż wyszedłem ze spostrzeżenia, że nasze wychowanie religijne niejednokrotnie nie dotyka głębi osoby dziecka i młodego człowieka, jego (rdzenia egzystencji); jest zbyt powierzchowne, zewnętrzne. Brakuje tam bowiem często ważnego momentu: osobistego, dogłębnego spotkania z Chrystusem, które dokonałoby w wychowanku wewnętrznej przemiany. Spotkania tego nie da się wyreżyserować, jest ono Bożym darem. Można jednak i trzeba do niego przygotować, usposobić. Służy do tego dialog, nie naruszający wolności wychowanka. Warunkiem zaś dialogu jest autentyczność, czyli zgodność z własnym „ja” zarówno wychowawcy, jak wychowywanego. Tak więc autentyczny dialog przygotowuje do spotkania
z Chrystusem, które powinno pociągnąć za sobą całkowite zaangażowanie życiowe”.
Na potwierdzenie habilitacji przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną ksiądz profesor musiał czekać osiem lat, tj. do 30 czerwca 1980 roku. Wydrukowanie pracy nastąpiło zaś dopiero po 10 latach, w 1982 roku. W tym czasie odmawiano mu zgody – jako nielojalnemu obywatelowi – na druk książek, mógł jedynie pisać artykuły. O tym okresie tak mówi jego przyjaciel ks. Wojdecki: „[…] Gdy byłem na czwartym roku studiów w Seminarium Duchownym, ks. Tarnowski uczył nas katechetyki. Nie były to jednak w ścisłym słowa znaczeniu wykłady, lecz wspólne poszukiwanie rozwiązań trudnych problemów katechetycznych, wspólne szukanie właściwej metody wykładu dostosowanej do odpowiedniego poziomu myślowego dzieci i młodzieży. Chodząc na ćwiczenia do księdza profesora na ul. Żelazną i słuchając, jak prowadzi katechezy mieliśmy możność poznać dokładnie, jak nasz Mistrz to czyni, co chciał nam przekazać na zajęciach w Seminarium. Jednak na obserwowaniu prowadzonych przez ks. Tarnowskiego katechez nie kończyły się nasze ćwiczenia z katechetyki. Integralnie z tym był związany nasz udział we Mszach Świętych sprawowanych przez Ks. Profesora. Te Msze Święte – a było to jeszcze przed zakończeniem Soboru Watykańskiego II – to były prawdziwe uczty duchowe. […] Będąc słuchaczem ks. Tarnowskiego w ATK pod koniec lat sześćdziesiątych myślałem z szacunkiem, że tak mała kaplica na Żelaznej mieszcząca tak niewielu wiernych ma tak wspaniałe uczty duchowe – Msze Święte, a duże kościoły Warszawy gromadzące tysiące wiernych nie dostąpiły tego szczęścia. Współczułem księdzu Profesorowi, który po habilitacji przez osiem lat nie mógł uzyskać zatwierdzenia stopnia doktora habilitowanego przez Centralną Komisję Kwalifikacyjną, bo był, delikatnie mówiąc, niewygodny dla władz komunistycznych .
W latach 1963-1970 ksiądz Tarnowski był krajowym duszpasterzem nauczycieli,
w latach 1963-1966 – członkiem Komisji Duszpasterstwa Specjalnego Archidiecezji Warszawskiej, zaś w latach 1985-1991 – członkiem Komitetu Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk. Był również członkiem Międzynarodowego Katolickiego Biura ds. Dziecka z siedzibą w Genewie, Międzynarodowego Stowarzyszenia Badań Osobowości i Charakteru z siedzibą w Paryżu, Międzynarodowego i Polskiego Komitetu Korczakowskiego oraz Polskiego Towarzystwa Pedagogiki Porównawczej. Pełnił funkcję polskiego korespondenta ukazującego się w Brukseli międzynarodowego kwartalnika „Lumen Vitae”. Decyzją Ministra Szkolnictwa Wyższego i Techniki 1 października 1980 r. ksiądz Janusz Tarnowski został powołany na stanowisko docenta w Akademii Teologii Katolickiej, 15 października 1981 r. ks. kardynał Józef Glemp mianował go zaś profesorem nadzwyczajnym Akademickiego Studium Teologii Katolickiej przy Wyższym Seminarium Duchownym św. Jana Chrzciciela w Warszawie. Sześć lat później, w 1987 roku, otrzymał ks. Janusz Tarnowski od Rady Państwa tytuł naukowy profesora nadzwyczajnego nauk humanistycznych. Był też nagradzany: w roku 1985 otrzymał nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z tytułu osiągnięć dydaktyczno-wychowawczych, dostał też pamiątkowy medal Janusza Korczaka.
W okresie od 1987 do 1992 r. był ks. profesor kierownikiem Katedry Pedagogiki Chrześcijańskiej na Wydziale Teologicznym ATK, którą potem przeniesiono na Wydział Filozofii Chrześcijańskiej.
W 1998 roku Międzynarodowa Komisja Książek dla Młodych nagrodziła jako książkę roku publikację ks. Tarnowskiego pt. „Ryby i dzieci głosu nie mają? Twój głos o przyrodzie, zwierzętach i środowisku”. W nagrodę za IV tom serii „Ryby i dzieci głosu nie mają?”, zatytułowany „Twój głos o koleżeństwie, przyjaźni i miłości”, autorzy najlepszych opowiadań pojechali do Rzymu i spotkali się z Papieżem Janem Pawłem II. Ojciec Święty otrzymał od dziecięcej redakcji wszystkie tomy serii. Zostało to opisane w V tomie.

Przytoczone tu tytuły książek księdza Tarnowskiego są zaledwie „kroplą w morzu” jego publikacji, które ukazały się na rynku wydawniczym w Polsce i zagranicą. Twórczość pisarska księdza profesora jest ogromnie bogata. Potwierdzeniu tych słów niech posłuży fragment recenzji profesora dr hab. Jana Charytańskiego SJ do przyznanego mu tytułu Profesora Zwyczajnego na Papieskim Wydziale Teologicznym: „Ks. Janusz Tarnowski, inspirowany przez M. Bubera i J. Korczaka, konsekwentnie rozwijał swą teorię chrześcijańskiej pedagogiki egzystencjalnej. Dominującym staje się problem dialogu, zagadnienie stosunków interpersonalnych, interakcji w procesie wychowania. Zagadnienia powyższe nie posiadają w polskiej literaturze przedmiotu wyczerpujących opracowań.

{/gspeech}